İşlenmiş gıdaların insan metabolizmasına etkileri, yaşam düzenine, yapılan işe, yaşam koşullarına göre değişen ve kişiye göre alınması gereken günlük kalori miktarı, hareketli bir yaşantının hareketsiz bir yaşama göre bünyemize etkisi, egzersizlerin yapılış biçimi gibi daha aklınıza gelebilecek birçok konuda internet üzerinde özellikle ingilizce arama yaparsanız karşınıza genellikle ingiliz kaynaklı haberler görürsünüz.
Evet bu konuda en fazla araştırma yaparak sonuçlarını yayınlayan ülkelerin başında Birleşik Krallık ve ABD geliyor. Sebebine girmiyorum sadece bu kaynaklardan yararlanarak neler yapabiliriz özetlemeye çalışacağım.
Dengeli beslenme, spor yapmak, hareketli yaşam, stresten uzak durmak zaten bildiğimiz şeyler diyebilirsiniz. Ancak her insan farklı, o yüzden son araştırmalarda denek sayıları, deneklerin coğrafi çeşitliliği, geleneksel beslenme alışkanlıklarının bölgesel farklılığı artırılıyor.
Deneklerin diyetleri ve vücut yağları analiz ediliyor, öğünlerden önce ve sonra şeker, hormon, kolesterol ve enflamasyon seviyeleri ölçülüyor. Uyku ve fiziki aktiviteleri, kan şekeri seviyeleri ölçülüyor.
Araştırmaların en çarpıcı sonucu yediğimiz gıdanın kalitesi, bağırsak floramızdaki bakterilerin genetik kalitesi ve nihayetinde sağlığımız arasındaki bağlantıyı ortaya koyması. Aynı zamanda, yiyeceklerin bağırsaklarımızdaki yararlı bakteriler üzerine olan tesirleri genlerimizden fazla hatta bazı bitkisel ve hayvansal gıdaların diğerlerinden çok daha faydalı olduğunu da gösteriyor.
Aşırı işlenmiş gıdalar bağırsaklardaki zararlı bakterileri artırıyor
- Besin değeri yüksek tam gıdaların faydalı bakterilerin oluşumunu artırıyor,
- şeker, tuz ve diğer katkı maddelerinin fazlaca kullanıldığı işlenmiş gıdalar metabolik sağlığımızı bozan zararlı bakterilerin çoğalmasını sağlıyor.
Örnek verecek olursak;
- Beyaz ekmek, rafine tahıllar, işlenmiş et (sosis, salam, sucuk vb.), meyve suları ve meşrubat tüketenlerin metabolik sağlıklıları çok kötü
- Domates, ıspanak, brokoli, badem, fındık ve tohumlar gibi yüksek lifli bitkilerden zengin çeşitli diyetlerin yanı sıra balık ve tam yağlı yoğurt gibi minimal işlenmiş hayvansal gıdalar faydalı bakterileri üretimini artırır.
- Kış aylarında balık en az haftada 1 sofralarımıza gelmeli, balık fiyatları et fiyatlarına göre de daha ekonomik, vücuda yararlı yağlar ve protein açısıdan zengin balık en doğal beslenme ürünüdür.
- İşlenmiş gıdalara örnek vermeye gerek yok, aslında kutuya girmiş, paketlenmiş dolayısıyla bir raf ömrü kazanmış her ürün işlenmiş gıdadır, 100% ibareli satılan meyve sularıda dahil olmak üzere hepsi zararlıdır.
- Meyve sularını kendimiz sıkabiliyorsak tüketelim, çocuklarımızı öğünlerde süt, ayran, şalgam gibi geleneksel içeceklere alıştırmaya çalışalım.
- Sofranızda acı biberi eksik etmeyin, son araştırmalar acı biberin tüm sebeplere bağlı ölüm riskini belli oranlarda azalttığını gösteriyor, tabi paketlenmemiş doğal acı biberden bahsediyoruz.
- Ayçiçek, soya, mısırözü gibi yağların tamamı işlenmiş, bazılar gdo lu ürünlerle üretilen zararlı yağlardır, doymuş yağ oranları yüksektir, vücudumuzun doymuş yağa fazla ihtiyacı yoktur, dolayısıyla bu yağlar ile yapılan tüm kızartmalar zararlıdır.
Yağlar hakkında ayrıntılı bilgi : https://dogalmiks.com/blog/pisirme-yaglari-hakkinda-bilinen-ve-bilinmeyenler-yanlis-bilinenler
Özellikle büyük şehirlerde doğal gıdaya erişim zor olmakla birlikte dogal gıda pazarlarının sürekli büyümesi, "tüketici pazarlarına" talebin artması bize bu konudaki bilincin artış trendini gösteriyor.
Kaynak : https://www.nature.com/articles/s41591-020-01183-8
